Zeker als u niet bekend bent met het beeld van toevallen is het een angstaanjagende gebeurtenis en levert het veel vragen op. Door deze informatie wordt antwoord gegeven op de meest gestelde vragen over epilepsie. Hoe komt het, is er wat aan te doen, kan de hond er oud mee worden etc.?
De informatie heeft betrekking op de ‘gemiddelde’ hond met epilepsie.
Indien u na het lezen van de informatie nog vragen heeft, kunt u
natuurlijk terecht bij uw dierenarts.
Wat is epilepsie?
Epilepsie is het herhaald optreden van toevallen en komt voor bij
mensen, honden en, in veel mindere mate, bij katten. Bij een toeval is
sprake van een kortdurende storing in het functioneren van de hersenen.
De toevallen treden bij herhaling in een zekere regelmaat op. De
frequentie van de toevallen is per individu verschillend maar ligt
meestal rond de 2 tot 6 weken.
Bij honden die epilepsie hebben, kunnen verschillende zaken leiden tot het ontstaan van een toeval.
a. De “prikkeldrempel” voor het ontstaan van toevallen is het laagst
bij het begin en einde van de slaap. De toevallen worden dan ook meestal
laat in de avond en vroeg in de ochtend gezien.
b. Van teven is bekend dat er een grotere gevoeligheid kan bestaan voor het ontstaan van toevallen rond de loopsheid.
Indeling van de verschillende soorten epilepsie
Meestal wordt epilepsie ingedeeld op grond van de oorzaak en de vorm.
Betreffende de oorzaak worden twee groepen onderscheiden: toevallen met
een oorzaak en toevallen zonder oorzaak. De laatste categorie wordt
echte of primaire epilepsie genoemd. Betreffende de verschijningsvorm
wordt onderscheid gemaakt tussen de gedeeltelijke (partiële) toevallen
en de algehele (gegeneraliseerde) toevallen. De gegeneraliseerde
epilepsie, ook wel ‘Grand Mal” genoemd, is het meest voorkomende type
bij honden.
Primaire epilepsie
De primaire (=zonder
aanwijsbare oorzaak) gegeneraliseerde epilepsie komt bij alle rassen
voor bij kruisingen. Bij sommige rassen wordt vermoed dat het erfelijk
voorkomt.
Het wordt dan ook afgeraden een dier dat epilepsie heeft of gehad heeft te gebruiken voor de fokkerij.
Epilepsie wordt evenveel bij teven als reuen gezien. De eerste
toevallen beginnen op een leeftijd van 1/2 tot 5 jaar. De frequentie van
de toevallen neemt gedurende de eerste maanden geleidelijk toe en
blijft dan min of meer constant. Zonder behandeling treden de toevallen
meestal om de paar weken op.
Hoe ziet een epileptiforme aanval eruit?
Een epileptiforme aanval van het gegeneraliseerde type, verloopt in
drie fasen, die niet duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn.
I. Aura
Het stadium voorafgaand aan de toeval (aura) bestaat uit afwijkend
gedrag: onrust, aanhankelijkheid, naar buiten willen, rare blik in de
ogen etc. Deze inleidende fase kan enkele seconden tot uren en zelfs
dagen duren.
II. ictus
De eigenlijke toeval (ictus) begint met
bewusteloosheid, omvallen en de hond krijgt krampen van de poten en het
gehele lichaam.
Na enkele minuten treedt een soort verstijving op gevolgd door
ontspanning en de hond komt weer bij bewustzijn.
De ictus duurt in
het algemeen enkele minuten, hoewel dit uren kan lijken. Of de hond al
dan niet ontlasting laat lopen is afhankelijk van de aanwezigheid
hiervan.
III De post-ictale fase
De ictus wordt gevolgd door de
post-ictale fase. Na het bijkomen en overeind krabbelen zijn de meeste
honden volledig “de kluts kwijt”. Ze hebben tijdelijk geheugenverlies,
zien slecht en lopen ongecoördineerd. Soms zijn ze erg dorstig en
hongerig. De post-ictale fase kan enkele seconden tot enkele dagen
duren. ‘Tijdens deze fase dient de hond omzichtig behandeld te worden
omdat het dier niet weet waar het is, de eigenaar niet herkent,
mogelijk zelfs niet kan ruiken en slecht ziet. Onverhoedse benadering
kan een verdedigende schrikreactie oproepen.
Status epilepticus
Epilepsie is op zich beslist geen levensbedreigende situatie. Uw hond
kan er net zo oud mee worden als een niet-epileptische hond. Wel moet
iedere eigenaar van een hond met epilepsie op de hoogte zijn van het
bestaan van de zogenaamd status epilepticus. De status epilepticus kan
het best omschreven worden als “een uit de hand gelopen toeval”. In
plaats van een toeval van enkele minuten tot een kwartier ligt de hond
een half uur tot een uur in een toestand van voortdurende krampen, soms
met slechts heel even rust. Deze toestand is levensbedreigend omdat er
zuurstofgebrek kan optreden in de hersenen en de lichaamstemperatuur op
kan lopen. Een status epilepticus dient door de dierenarts gestopt te
worden.
Wat moet u doen bij een epileptiforme aanval?
Kort samengevat is het antwoord op deze vraag: doe niets!
Blijf zelf rustig en raak niet in paniek. Probeer de aanval niet tegen
te gaan, maar voorkom dat de hond zich tijdens de aanval verwondt.
Sommige eigenaren verklaren dat de hond agressief gedrag vertoont
tijdens een aanval. Dit is meestal een gevolg van het feit dat ze de
hond tijdens een aanval proberen vast te houden. De hond maakt volkomen
willekeurige bewegingen waarvan hij zich niet bewust is. Als de hond
met de kop schudt en met de bek klappert, en de eigenaar doet op zo’n
moment een poging om de hond bij de kop te pakken, dan kan hij of zij
door de hond “gebeten” worden.
Het in de bek ingeven van medicijnen
tijdens een aanval is dan ook gevaarlijk en heeft bovendien geen enkele
zin. Waarschuw bij een langdurige aanval uw dierenarts. Er bestaat een
mogelijkheid om als eigenaar in noodgevallen een valium toe te dienen
via de anus (valium rectioles). Dit product is verkrijgbaar bij de
praktijk. De dierenarts kan u vertellen wanneer en in welke dosering het
toegepast kan worden.
Behandeling
Een behandeling is
zinvol als duidelijk is in welke regelmaat en frequentie de toevallen
zich voordoen. Alleen dan kan het effect van een behandeling bepaald
worden. Een behandeling zal zelden het effect hebben dat de toevallen
volledig uitblijven. Meestal kan de periode tussen de dagen van een
toeval (of toevallen) verlengd worden en kan de intensiteit ervan
afnemen. Het instellen van de juiste individuele dosering vereist veel
geduld en inzet van u als eigenaar. Een ingestelde behandeling dient
continu en levenslang te worden volgehouden.
bron: dierenziekenhuis Drachten.